کنترل خشم در زندگی از جمله مهارت هایی است که باید آن را تمرین کنیم. خشم هیجانی است که همه ما با آن مواجه می‌شویم. اگرچه میزان عصبانیت ما باتوجه‌به سبک شخصیتی و شرایطی که در آن زندگی می‌کنیم بسیار متفاوت از دیگران است، بااین‌حال هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند که تابه‌حال خشمگین نشده است. اما نکته مهم این است که خشم در زندگی می‌تواند پیامدهای منفی بسیاری مثل ناراحت کردن دیگران و همین‌طور آسیب جسمی و روحی برای خودمان را به دنبال داشته باشد.

به همین خاطر بسیار مهم است که برای کنترل خشم تان با دلایل بروز آن آشنا بشوید. و همین‌طور راهکارهایی برای مدیریت آن پیدا کنید. روان‌شناسان معتقدند ترک‌کردن محیط یا استفاده از تمرین‌های آرام‌سازی از جمله مهم‌ترین راهکارها برای کنترل خشم در زندگی هستند. این نکته را نیز به خاطر داشته باشید که کمک‌گرفتن از یک مشاور می‌تواند راه بسیار مناسبی برای مدیریت و کنترل خشم شما باشد.

منبع: کنترل خشم در زندگی | راه های کنترل خشم چیست

اهمیت کنترل خشم در زندگی

در زندگی هرکدام از ما اتفاقاتی پیش می‌آید که باعث خشم و عصبانیتمان می‌شود. ممکن است احساس کنید یک نفر با شما رفتار خوبی نداشته یا شاید از اینکه دیگران نسبت به قوانین و مسائل اجتماعی بی‌توجه هستند عصبانی شده باشید. به هر دلیلی که دچار عصبانیت شده‌اید باید این را بدانید که خشم یک احساس طبیعی درون همه ما است.

اما نکته مهم این است که شما باید بتوانید خشم را هم مثل هر هیجان دیگری در زندگی تحت کنترل در بیاورید. اگرچه خشم طبیعی است اما ابراز بیش از حد آن می‌تواند مشکلاتی را به دنبال داشته باشد.

پیامدهای عدم کنترل خشم چیست؟

خشمگین شدن به خودی خود رخ نمی‌دهد. بلکه خشم ریشه در افکار و باورهایمان به رویدادها و افراد دارد. بنابراین شما در ارتباط به خود و محیط تان دچار احساس خشم می‌شوید. عدم کنترل خشم پیامدهای ناگواری می‌تواند برای شما داشته باشد. و از طرفی سرکوب و انکار آن نیز به خودتان آسیب می‌زند. در ادامه پیامدهای عدم کنترل خشم را بررسی کرده‌ایم.

 عدم کنترل خشم و آزاردادن خود و دیگران

حتماً خودتان هم متوجه شده‌اید که اولین و بدترین آسیب خشم ناراحت کردن دیگران و همین‌طور خود ما است. دیگران معمولاً قضاوت خوبی راجع به افراد پرخاشگر ندارند. و به همین خاطر ممکن است از شما فاصله بگیرند؛ یا بسیاری از روابط خود را به دلیل پرخاشگری از دست بدهید.

اما مهم‌تر از این موضوع این است که خشم به خود شما نیز آسیب می‌زند. شما علاوه بر اینکه با رنجاندن دیگران خود را درگیر تنهایی می‌کنید احتمالاً احساساتی مثل عذاب وجدان و ناراحتی از رفتار اشتباهتان را نیز تجربه خواهید کرد. در حقیقت می‌توان گفت شما با پرخاشگری شرایط روحی خود و دیگران را منفی می‌کنید.

 عدم کنترل خشم و ناتوانی در تصمیم‌گیری صحیح

کیفیت زندگی هرکدام از ما به تصمیم‌هایی که می‌گیریم بستگی دارد. حتماً این را هم می‌دانید که تصمیم‌گیری درست بیش از هر چیز به آرامش و تمرکز نیاز دارد. اگر شما از آن دسته افرادی هستید که بر سر هر موضوع کوچکی درگیر خشم می‌شوید به احتمال زیاد متوجه این موضوع شده‌اید که خشمتان مانع تصمیم‌گیری درست می‌شود. در حقیقت هنگامی که هیجان‌زده یا عصبانی هستیم ممکن است تصمیم‌هایی بگیریم و دست به کارهایی بزنیم که بعداً باعث پشیمانی ما بشود.

 عدم کنترل خشم و بیماری‌های جسمی و روحی

امروزه متخصصان به این نتیجه رسیده‌اند که خشم و عصبانیت تأثیر بسیاری در سلامت جسم و روان ما دارد. تحقیقات نشان می‌دهد درگیری با بیماری‌های جسمی و به‌خصوص مشکلات قلبی در شخصیت‌های پرخاشگر بیش از دیگران رخ می‌دهد. به‌علاوه پرخاشگری مشکلاتی مثل تنها شدن و انزوای اجتماعی را به دنبال می‌آورد که می‌تواند باعث بروز بیماری‌های روحی به‌خصوص افسردگی شود.

دلایل بروز خشم چیست؟

ما نمی‌توانیم یک دلیل مشخص برای احساس خشم در زندگی پیدا کنیم و معتقد باشیم که این موضوع باعث عصبانیت همه آدم‌های کره زمین است. به‌علاوه خشم موضوعی است که از تمامی جنبه‌های فیزیولوژیک، اجتماعی و روانی ما تأثیر می‌پذیرد. به همین خاطر صحبت‌کردن از دلایل خشم کار بسیار سختی است. بااین‌حال بعضی از عواملی که می‌توانیم مطمئن باشیم روی احساس خشم ما تأثیر دارند به شرح زیر هستند.

 شرایط جسمانی

وضعیت فیزیولوژیک شما تأثیر بسیاری روی تجربه عصبانی شدن دارد. در مغز همه ما قسمت‌هایی وجود دارند که مسئول ایجاد احساس عصبانیت هستند. درعین‌حال قسمت‌های دیگری نیز وجود دارند که وظیفه کنترل و مدیریت خشم را برعهده دارند. کارکرد نامناسب هر یک از این بخش‌ها می‌تواند باعث بروز عصبانیت در فرد باشد. به‌علاوه تحقیقات نشان داده است که میزان هورمون‌های بدن و به‌خصوص تستوسترون نیز می‌تواند تأثیر بسیار مهمی روی میزان پرخاشگری داشته باشد.

  افکار و باورهای فرد

چه چیزی باعث می‌شود که یک نفر از موضوعی ناراحت و عصبانی شود و دیگری با همان مسئله به‌راحتی کنار بیاید؟ روان‌شناسان معتقدند مهم‌ترین عامل در این زمینه افکار و باورهای ما هستند. در حقیقت این که شما چه برداشتی از یک موقعیت می‌کنید تأثیر بسیاری روی احساس شما خواهد داشت. ما معمولاً وقتی یک موقعیت را ناعادلانه می‌دانیم دچار خشم خواهیم شد.

 الگوها و نظام اجتماعی

پرخاشگر بودن یک نفر تا حد زیادی به الگوهایی که در زندگی داشته نیز بستگی دارد. اگر ما در محیطی زندگی کنیم که همه پرخاشگر هستند یا باورهایی وجود داشته باشد که به شما اجازه ابراز خشم را بدهد طبیعتاً رفتارتان متفاوت از زمانی خواهد بود که در یک محیط آرام یا جایی که صبر را تشویق می‌کند زندگی کنید.

 تجربیات گذشته

این که هرکدام از ما چه خاطراتی از لحظه‌های عصبانیتمان داشته باشیم تأثیر بسیاری روی پرخاشگری‌مان خواهد داشت. روان‌شناسان رفتارگرا معتقدند اگر فرد توانسته باشد با عصبانیت به چیزی که می‌خواسته دست پیدا کند با احتمال بیشتری این رفتار را در آینده هم تکرار خواهد کرد. درعین‌حال اگر شما به خاطر عصبانیت و رفتار بدتان تنبیه شده باشید احتمال کمتری برای تکرار این رفتار وجود خواهد داشت.

راهکارهایی برای کنترل خشم

 دلایل را پیدا کنید

همیشه پیداکردن دلیل یک مشکل به این معنی است که شما نصف راه را برای حل‌کردن آن رفته‌اید. وقتی ما بدانیم چه چیزی در حال به‌هم‌ریختن شرایط است طبیعتاً کنترل بیشتری روی محیط خواهیم داشت. پس در اولین قدم سعی کنید دلایل عصبانیتتان را پیدا کنید. برای این کار زمان‌هایی که احساس خشم می‌کنید با دقت شرایط را بررسی کنید.

چه عوامل محیطی شما را ناراحت کرده‌اند؟ در ذهنتان به چه چیزی فکر کردید؟ وقتی در دفعات مختلفی که عصبانی می‌شوید به‌خوبی شرایط را بررسی کنید مشابهت آنها را پیدا خواهید کرد. این موضوع کمکتان می‌کند تا با دلایل اصلی عصبانیتتان آشنا شوید.

 نشانه‌ها را شناسایی کنید

خوب به شرایط جسمی و روحی خودتان دقت کنید. در مواقعی که عصبانی می‌شوید چه نشانه‌هایی را تجربه می‌کنید؟ برای مثال ممکن است بگویید دچار تپش قلب می‌شوید؛ یا شاید بگویید بدنتان داغ می‌شود. یا ممکن است بگویید هر بار احساس می‌کنم یک نفر می‌خواهد به من زور بگوید عصبانی می‌شوم. با دقت در رفتارتان این نشانه‌ها را پیدا کنید.

در مرحله بعدی گوش‌به‌زنگ شروع این علائم باشید. وقتی می‌بینید نشانه‌های عصبانیت در شما شروع شده سعی کنید با استفاده از هر راهکاری که برای خودتان مفید است از پیشرفت این وضعیت جلوگیری کنید. برای مثال شاید برای شما بهتر باشد محیط را ترک کنید؛ به یک پیاده‌روی بروید یا با یک دوست صحبت کنید.

  جرئتمندانه رفتار کنید

ما معمولاً یا عصبانیتمان را بیش از حد نشان می‌دهیم و یا به‌طورکلی سرکوب می‌کنیم. کمتر کسی پیدا می‌شود که بتواند در حد میانه این طیف رفتار کند. اما اگر می‌خواهید خشمتان را کنترل کنید باید قرارگرفتن در این نقطه را یاد بگیرید.

یکی از بهترین راهکارها برای رسیدن به این هدف این است که جرات‌مندانه رفتار کنید. این به معنای آن است که وقتی احساس عصبانیت می‌کنید بدون بی‌احترامی‌کردن به دیگران احساس خود را به آنها بگویید و دلایل‌تان را برایشان توضیح بدهید. این روش به شما کمک می‌کند به جای عصبانیت و بدتر کردن شرایط یا بیشتر کردن مشکلات، به‌خوبی حل مسئله کنید.

 تمرینات آرام‌سازی

تمرین‌های آرام‌سازی مثل ریلکسیشن یا یوگا روش‌هایی هستند که به شما کمک می‌کنند اضطراب و تنش را از خودتان دور کنید. تحقیقات نشان داده است که این تمرینات تا حد زیادی به آرام‌شدن روحیه و همین‌طور دورشدن تأثیرات منفی استرس از سلامت جسم ما کمک می‌کنند. اگر شما هم به دنبال روشی برای آرام‌تر کردن خودتان هستید بهتر است تمرینات آرام‌سازی را در برنامه روزانه خود قرار دهید.

خشم و اهمیت مشاوره

کنترل خشم یکی از مهارت‌های مهم زندگی است که متأسفانه خیلی از ما نداریم. گاهی اوقات ممکن است با استفاده از راهکارهای بالا بتوانیم خشم خودمان را کنترل کنیم. اما در بسیاری از مواقع نیز فرد به‌تنهایی از پس این شرایط برنخواهد آمد. در چنین موقعیتی بهتر است از یک روان‌شناس کمک بگیرید. متخصص به‌خوبی شرایط شما را بررسی کرده و نقاط ضعفتان را پیدا خواهد کرد. سپس با استفاده از تمرین‌های عملی در طول جلسه به شما آموزش می‌دهد که چطور احساساتتان را تحت کنترل در بیاورید.

یکی دیگر از اقدامات روان‌شناسان این است که روی باورهای شما کار می‌کنند. آنها افکاری که باعث عصبانیتتان می‌شود را شناسایی کرده و به شما کمک می‌کنند تا آنها را کنار گذاشته و دیدگاه‌های سالم‌تری را جایگزین آنها کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه کنترل خشم می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره فردی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.

سؤالات متداول